– tuwındı hám differencial túsinikleri úyreniletuǵın hám olardı funkciyalardı izertlewge qollanıw usılları qaralatuǵın matematikalıq analizdiń bólimi. Differenciallıq esaptı dúziwge dáslepki talpınıslar XVII-ásirde R. Dekart, P. Ferma hám basqalar tárepinen ámelge asırıldı. Biraq, differenciallıq esaptı ilim sıpatında jaratıw I. Nyuton hám G. Leybnic jumısları menen baylanıslı boldı. Differenciallıq esap terminin matematikaǵa G. Leybnic kirgizdi. Olar differenciallıq esaptıń tiykarǵı qaǵıydaların táriyiplep berdi, differenciallaw hám integrallaw operaciyalarınıń óz-ara keri xarakterin anıq kórsetti. Usı dáwirden baslap differenciallıq esap integrallıq esap penen tıǵız baylanısta rawajlandı, olar birlikte matematikalıq analizdiń (yamasa sheksiz kishiler analiziniń) tiykarǵı bólegin quraydı. Differenciallıq hám integrallıq esaplardıń jaratılıwı matematikanıń rawajlanıwında jańa dáwirdi ashtı. Bul matematikanıń jańa bólimleriniń: qatarlar teoriyası, differenciallıq teńlemeler teoriyası, differenciallıq geometriya hám variaciyalıq esaptıń payda bolıwın támiynledi. Matematikalıq analiz usılları matematikanıń barlıq tarawlarında óz qollanılıwın taptı. Tábiyattanıw hám texnikanıń máselelerine matematikanıń qollanıw oblastın oǵada keńeyttirdi.