– ayırım faktorlardıń eksperiment (tájiriybe) nátiyjesine tásirin anıqlaw ushın, sonday-aq, kelesi eksperimentlerdi jobalastırıw ushın arnalǵan statistikalıq usıl. Dáslep disperciyalıq analiz R. Fisher tárepinen sınalıp atırǵan awıl xojalıq egini maksimum zúráát beretuǵın shártlerdi anıqlaw boyınsha agronomiyalıq tájiriybeler nátiyjelerin qayta islew ushın usınılǵan edi (1923). Disperciyalıq analiz házirgi dáwirde ekonomika, socialogiya, biologiya hám texnikanıń kóp máselelerin sheshiwge keńnen qollanıladı.