info@mathlexicon.uz
QR, Nókis qalası, Ch.Abdirov kóshesi 1-úy
SHEŃBER
[eng: circle, рус: окружность]
60
25.02.2024 06:00
SHEŃBER [en: circle, ru: окружность]
– tegisliktegi oray dep atalǵan $O$ noqattan birdey qashıqlıqta jaylasqan noqatlardıń kópliginen turatuǵın tuyıq sızıq. Sheńberdiń qálegen noqatınan orayǵa shekemgi aralıq sheńberdiń radiusı dep ataladı hám ol ádette ($r$ \text{yamasa} $R$) dep belgilenedi. Orayı $O$, al radiusı $r$ bolǵan sheńber $O(r)$ dep belgilenedi. Tuwrımúyeshli Dekart koordinatalar sistemasında sheńberdiń teńlemesi tómendegishe boladı: $$(x-a)^{2}+(y-b)^{2}=R^{2},$$ bunda $(a,b)$ - oraydıń koordinataları, $R$ - sheńberdiń radiusı. Dara jaǵdayda, eger sheńberdiń $O$ orayı koordinatalar bası bolsa, yaǵnıy $O(0,0)$ bolsa, onda sheńber teńlemesi $x^{2}+y^{2}=R^{2}$ boladı.