info@mathlexicon.uz
QR, Nókis qalası, Ch.Abdirov kóshesi 1-úy
KESIK PIRAMIDA
[eng: frustum of a pyramid, рус: усеченная пирамида]
81
26.02.2024 11:40
KESIK PIRAMIDA [en: frustum of a pyramid, ru: усеченная пирамида]
– piramidanıń qaptal qabırǵaların ultanına parallel túrde kesip ótetuǵın tegislik penen ultanı arasındaǵı bólegi. Kesik piramidanıń ultanları - sáykes parallel táreplerge iye uqsas kópmúyeshlikler. Ultanları arasındaǵı aralıq kesik piramidanıń biyikligi dep ataladı. Durıs piramidadan kelip shıqqan kesik piramida durıs kesik piramida dep ataladı. Kesik piramidanıń qaptal jaqları trapeciyalar boladı, al durıs kesik piramidanıń qaptal jaqları teń qaptallı trapeciyalardan turadı. Usı trapeciyanıń biyikligi kesik piramidanıń apofeması dep ataladı. Kesik piramidanıń ultanlarınıń orayların tutastıratuǵın tuwrınıń kesindisi onıń kósheri dep ataladı. Durıs kesik piramidanıń qaptal jaǵınıń maydanı, ultanları perimetrleriniń qosındısınıń yarımı menen apofemasınıń kóbeymesine teń: $S_{\text{qaptal}}=\dfrac{1}{2}(P_1+P_2)l, $ bunda $P_1$, $P_2$ - kesik piramidanıń ultanlarınıń perimetrleri, $l$ - apofeması. Kesik piramidanıń kólemi $V=\dfrac{1}{3}h(S_{1}+\sqrt{S_{1}S_{2}}+S_{2})$ ge teń, bunda $S_{1}$ hám $S_{2}$ - ultanlarınıń maydanları, $h$ - biyikligi.
1-súwret.