info@mathlexicon.uz
QR, Nókis qalası, Ch.Abdirov kóshesi 1-úy
MAGIYALÍQ (SÍYQÍRLÍ) KVADRATLAR
[eng: magic squares, рус: магические квадраты]
87
26.02.2024 12:11
MAGIYALÍQ (SÍYQÍRLÍ) KVADRATLAR [en: magic squares, ru: магические квадраты]
– barlıq qatarlarında, baǵanalarında hám diagonallarında turǵan sanlardıń qosındıları birdey bolǵan natural sanlardıń kvadrat tablicası. Magiyalıq kvadratlarǵa nemec xudojnigi Albert Dyurer (1514 - jılı) tablicası mısal bola aladı. $$\begin{array}{|c|c|c|c|}\hline 16 & 3 & 2 & 13 \\\hline 5 & 10 & 11 & 8 \\\hline 9 & 6 & 7 & 12 \\\hline 4 & 15 & 14 & 1 \\\hline \end{array} $$ Bul tablica 16 kletkadan ibarat bolıp, olar 1 den 16 ǵa shekemgi sanlar menen toltırılǵan. Bunda hár bir qatardaǵı, baǵanadaǵı hám diagonallardaǵı sanlardıń qosındısı 34 ke teń. Dyurer tablicasınıń taǵı bir ózgesheligi, tórt kletkadan dúzilgen kvadrattıń ishindegi sanlardıń qosındısı hám tablicanıń tórt tóbesindegi sanlardıń qosındısıda 34 ke teń boladı.