info@mathlexicon.uz
QR, Nókis qalası, Ch.Abdirov kóshesi 1-úy
LOGARIFMLIK FUNKCIYA
[eng: logarithmic function, рус: логарифмическая функция]
91
26.02.2024 12:33
LOGARIFMLIK FUNKCIYA [en: logarithmic function, ru: логарифмическая функция]
– kórsetkishli funkciyaǵa keri bolǵan funkciya. Logarifmlik funkciya y=logaxy={{\log }_{a}}x dep belgilenedi, bunda aa - logarifmlik funkciyanıń tiykarı (a>0a>0, a1a\ne 1). xx argumenttiń berilgen mánisine sáykes keletuǵın logarifmlik funkciyanıń mánisi xx sanınıń aa tiykarı boyınsha logarifmi dep ataladı. Solay etip, y=logaxy=\log_{a}x kórinistegi funkciya logarifmlik funkciya dep ataladı (bunda a>0a>0 hám a1a\neq1). y=logaxy=\log_{a}x logarifmlik funkciya tómendegi qásiyetlerge iye: 1) funkciyanıń anıqlanıw oblastı barlıq oń haqıyqıy sanlar kópliginen ibarat: D(y)=(0;+)D(y)=(0; +\infty); 2) funkciyanıń mánisler kópligi barlıq haqıyqıy sanlar kópliginen ibarat: E(y)=(;+)E(y)=(-\infty; +\infty); 3) funkciya jup ta emes, taq ta emes; 4) funkciya periodlı emes, bir mánisli, shegaralanbaǵan; 5) funkciya a>1a>1 bolǵanda (0;+)(0; +\infty) aralıǵında ósedi, al 0<a<10<a<1 bolǵanda (0;+)(0; +\infty) aralıǵında kemiydi; ekstremumlarǵa iye emes. Ordinatalar kósheri asimptota bolıp xızmet etedi. y=logaxy=\log_{a}x iymek sızıǵı, eger a>1a>1 bolsa, onda dóńes hám eger 0<a<10<a<1 bolsa, onda oyıs boladı. 6) y=logaxy=\log_{a}x funkciyası óziniń anıqlanıw oblastında úzliksiz, sonlıqtan da, ol usı aralıqta differenciallanıwshı funkciya boladı: (logax)=1xlna.(\log_{a}x)'=\dfrac{1}{x\ln a}.
1-súwret.