info@mathlexicon.uz
QR, Nókis qalası, Ch.Abdirov kóshesi 1-úy
LAPLASTÍŃ LOKAL TEOREMASÍ
[eng: local Laplace theorem, рус: локальная теорема Лапласа]
64
26.02.2024 12:44
LAPLASTÍŃ LOKAL TEOREMASÍ [en: local Laplace theorem, ru: локальная теорема Лапласа]
– sınawlar sanı jetkilikli túrde úlken bolǵanda waqıyanıń $n$ tájiriybede dál $m$ márte júzege asıw itimallıǵın juwıq esaplaw ushın asimptotikalıq formula beretuǵın tastıyıqlaw. Dara jaǵdayda, $p=0,5$ bolǵanda asimptotikalıq formulanı 1730-jılda Muavr tapqan edi, al 1783-jılı Muavr formulasın Laplas 0 hám 1 den parıqlı qálegen $p$ ushın ulıwmalastırǵan. Sonıń ushın bul teoremanı geyde Muavr-Laplas teoreması dep te ataydı. Teorema tómendegiden ibarat: Eger hár bir sınawda $A$ waqıyanıń júzege asıw itimallıǵı $p$ turaqlı bolıp, nol hám birden ózgeshe bolsa, onda $n$ sınawda $A$ waqıyanıń dál $m$ márte júzege asıw itimallıǵı $P_n(m)$ juwıq túrde ($n$ qansha úlken bolsa, sonsha anıq) $$y=\dfrac{1}{\sqrt{npq}}\cdot\dfrac{1}{\sqrt{2\pi}}e^{-\frac{x^2}{2}}=\dfrac{1}{\sqrt{npq}}\cdot\varphi(x)$$ funkciyanıń $x=\dfrac{m-np}{\sqrt{npq}}$ bolǵandaǵı mánisine teń.