info@mathlexicon.uz
QR, Nókis qalası, Ch.Abdirov kóshesi 1-úy
PlayMarket
MathLexicon
BAS MENYU
TERMINLER
BELGILEWLER
ALÍMLAR
JOYBAR HAQQÍNDA
KIRIW
Menu
Bas menyu
«G» kategoriya
GARMONIKA
GARMONIKA
[eng: harmonic, рус: гармоника]
60
26.02.2024 14:59
GARMONIKA
[en: harmonic, ru: гармоника]
– bul $x=A\cos(\omega t+ \varphi)$ kórinisindegi funkciya. Garmonika periodı $T=\dfrac{2\pi}{\omega}$ bolǵan periodlı funkciya. $x=A\cos(\omega t+ \varphi)$ (bunda $t$ ózgeriwshisi - waqıt) formulası boyınsha júzege asatuǵın terbelmeli qozǵalıs ápiwayı garmonikalıq terbelis dep ataladı, bunda $A$ sanı terbelistiń amplitudası dep, $\omega$ - dóńgelek jiyilik (dóńgelek tezlik) dep, al $\varphi$ - terbelistiń baslanǵısh fazası dep ataladı. $T=\dfrac{2\pi}{\omega}$ - terbelistiń periodı, $\dfrac{1}{T}=\dfrac{\omega}{2\pi}$ - terbelistiń jiyiligi. Bul $x=A\cos(\omega t+ \varphi)$ garmonikanıń tiykarǵı qásiyetleriniń biri onıń $m$ massalı materiallıq noqattıń $x=0$ noqat dógereginde usı $x=0$ teńsalmaqlıq awhalınan $x(t)$ awısıwǵa proporcional bolǵan hám $x=0$ noqat tárepke baǵdarlanǵan kúsh tásirindegi terbelislerin súwretleytuǵın $x”+\dfrac{k}{m}x=0$, $\omega^2=\dfrac{k}{m}$ differenciallıq teńlemesin qanaatlandırıwı boladı.