info@mathlexicon.uz
QR, Nókis qalası, Ch.Abdirov kóshesi 1-úy
ADDITIVLIK PROBLEMALAR
[eng: additive problems, рус: аддитивные проблемы]
33
29.10.2024 20:16
ADDITIVLIK PROBLEMALAR [en: additive problems, ru: аддитивные проблемы]
– sanlar teoriyasınıń pútin sanlardı berilgen túrdegi qosılıwshılarǵa jiklew haqqındaǵı problemaları. Klassikalıq additivlik problemalardı sheshiw sanlar teoriyasında jańa usıllardıń payda bolıwına alıp keledi. Klassikalıq additivlik problemalarǵa jatatuǵın eki máseleni keltiremiz: 1) 5 ten úlken bolǵan taq natural sanlardı úsh ápiwayı sanlardıń qosındısı túrinde kórsetiw haqqındaǵı Goldbax probleması hám 2 den úlken jup sanlardı eki ápiwayı sannıń qosındı túrinde kórsetiw haqqındaǵı Eyler - Goldbax probleması. 2) 2 den kishi bolmaǵan hár qanday natural $n$ sanı ushın $n$ ge baylanıslı bolǵan sonday $r$ sanı bar bolıp, hár qanday natural $N$ sanı hár biri bazıbir pútin sannıń $n$ dárejesi bolǵan $r$ dana sannıń qosındısı túrinde kórsetiliwi múmkin, yaǵnıy $N=\sum\limits_{i=1}^{r}a_{i}^{n}.$ Bul másele 1770-jılı Varing tárepinen qoyılǵan bolıp, ol Varing probleması dep ataladı. Lagranj $n=2$ bolǵanda $r=4$ bolatuǵının dálilledi. Tek 1909-jılı ǵana Gilbert bul problemanı tolıq sheshti. Additivlik problemalardı sheshiw ushın analitikalıq, algebralıq, elementarlıq hám aralas usıllar qollanıladı.