info@mathlexicon.uz
QR, Nókis qalası, Ch.Abdirov kóshesi 1-úy
SHAR
[eng: ball, рус: шар]
80
25.02.2024 05:20
SHAR [en: ball, ru: шар]
– berilgen noqattan, berilgen $R$ aralıqtan úlken bolmaǵan qashıqlıqta jaylasqan keńisliktiń barlıq noqatlarınan turatuǵın geometriyalıq dene. Bul berilgen noqat shardıń orayı dep, al berilgen aralıq $R$ - shardıń radiusı dep ataladı. Shardıń shegarası shardıń beti yamasa sferası dep ataladı. Shardıń betiniń eki noqatın tutastırıwshı hám onıń orayı arqalı ótiwshi kesindi diametr dep ataladı, shar aylanıw denesi bolıp tabıladı. Ol yarım dóńgelekti, diametrin kósher retinde alıp, dógereginde aylandırıwdan kelip shıǵadı. Shardıń kólemi $V=\displaystyle\frac{4}{3}\pi R^{3}$ qa, al shardıń betiniń (sferanıń) maydanı $S=4\pi R^2$ qa teń. %2) Tuyıq(ashıq) $X$ metrikalıq keńisligindegi shar - $V_r=[x\in X, \rho(x_0,x)\leq r(<r)]$ kópligi, bunda $x_0\in X,$ $rın R_{+},$ sonıń menen birge $x_{0}$ - shardıń orayı dep, al $r$ - shardıń radiusı dep ataladı.